#24 Henk Ovink – ‘Hoe kunnen we met onze waterwijsheid wereldwijs worden?’

Luister hier naar wat wij kunnen leren over de wijsheid van water van internationaal gerenommeerd waterdeskundige Henk Ovink en volg The Curiosophy Collective podcast in jouw favoriete podcast app: 

De kern

• Toen orkaan Sandy New York raakte, wist ik het zeker. Dan zie je dat een stad die alles aankon en op de lijstjes bovenaan de wereld staat totaal ontwricht raakt. Dan weet je ook dat als je met water in regio New York gaat werken, dat je het ook kan omdraaien. Dat is een kans. Water kan je helpen. 
• Lang geleden maakten de oprichters van het nu opgerichte landschapsarchitectenbureau H&S het plan Ooievaar. Zij lieten dankzij het verhaal van water ons het landschap en onze manier van leven zien. Dat was de basis voor het programma Ruimte voor de Rivier. Die rivier kan onze toekomst dragen.  
• Water kan ons verdelen, maar ook samenbrengen. 
• In deze wereld wordt tijd gezien als handicap. Tijd nemen met elkaar om de goede dingen nog beter te doen is fantastisch.  In plaats van denken: ‘ik doe iets snel, dan kan ik weer iets anders doen.’ Durven volhouden is superbelangrijk om verandering mogelijk te maken. Wat ik merk van het werken in de wereld is dat het begint met luisteren en vragen; het investeren in elkaar. Dat wordt vaak toch echt vergeten. Daar zit een institutionele vraag aan vast. Als je bekijkt hoe wij projecten ontwikkelen, dan richten we ons altijd op het resultaat. Fysiek of in regels. Maar het proces wordt vaak vergeten.  
• ‘Het kost een miljoen om een miljard uit te geven.’ Het is heel makkelijk om een miljoen aan infrastructuur te geven als de business case maar rond is, maar het is superlastig om het proces te organiseren en te financiën.  
• Investeer in het proces, goed opdrachtgeverschap en vorm coalities. Zorg dat je bevraagd wordt.  
• Durf! Wat moet kan! Heb ambitie. We hebben in 2017 zeventien duurzaamheidsdoelen afgesproken. Waanzinnig inspirerend. Maar wat doen we? We cherry picken. Alleen in zijn totaliteit is het een agenda die het verschil maakt. Durf die ambitie waar te maken. 
• Het verleden biedt inspiratie, maar het herhalen van het verleden is eigenlijk zeggen dat tot waar we nu zijn gekomen – met die klimaatveranderingen en geen duurzaamheid – we nog een keertje gaan doen. Nee, nee, dat gaan we helemaal niet nog een keer doen. De toekomst als referentie nemen is super belangrijk. 
• Toen Donovan naar Nederland kwam na orkaan Sandy …  zei ik tegen hem: ‘Ik denk dat orkaan Sandy een gamechanger kan zijn voor de manier waarop America omgaat met klimaatverandering, maar dan moet je groot durven denken. Als je dat wilt en durft, dan wil ik met je werken.’ Zijn antwoord was: ‘Ja dat wil ik, wanneer kun je beginnen?’ Toen hebben Irené, onze kat Alfa en ik onze koffertjes gepakt en zijn – met steun van het Nederlandse kabinet – naar Amerika vertrokken. 
• De klimaatopgave is te groot om alleen te doen, te groot voor de bestaande processen en institutionele kaders. Dus we moeten iets nieuws bedenken… Alles dat we hadden is niet de referentie voor de interventies, de projecten en de processen van de toekomst. Je moet jezelf opnieuw uitvinden met elkaar. En dat kan! 
• Die safe of soft space – die plek die echt veilig is en ruimte laat voor verschillen – wordt eigenlijk altijd gebruikt voor onderhandeling. En dat is iets heel anders dan samenwerken. Een onderhandeling begint met dat je van tevoren al een beetje weet wat je wilt. En dat je teleurgesteld kunt zijn dat je dat niet helemaal krijgt. Maar met samenwerken ga je iets creëren en kom je thuis met iets dat je niet had bedacht. 
• De meest kwetsbaren hebben altijd iets te verliezen t.o.v. de sterksten. Dat moet je meenemen in het organiseren van een veilige plek. Natuur, biodiversiteit en ecologie, geef die maar eens een plek aan tafel. Er zijn plekken in de wereld waar de rivier een recht heeft gekregen en verankerd is in de wet. Indigenous knowledge is heel erg belangrijk om net zo’n stevige plek te geven als elke andere partij.  
• Toen wij met Rebuild by Design begonnen in de Taskforce van Obama, zei de Deputy Director van het Office van OMB (Office Management & Budget) van Het Witte Huis: ‘Henk, begrijp ik het nu goed dat je een akkoord wilt van het Witte Huis voor en proces van bijna een jaar waar je met alles en iedereen aan gaat werken en waarvan je niet zeker weet wat er precies uitkomt en je kunt ook niet garanderen dat het succesvol is wat er uitkomt?’ Ik zei: ‘ja’. Dat gaat dus niet vliegen. Dan ga je proces organiseren… 
  Luister vanaf minuut 43 hoe… 
• Je moet leren van wat er mis is gegaan. Dat is iets anders dan afrekenen. Als er een ramp is, kijkt de hele wereld terug: ‘wat is er gebeurd?’ Maar niemand kijkt vooruit. Je moet het perspectief draaien naar die toekomst. Vanuit dat perspectief vind je oplossingen, die waarde toevoegen in die toekomst met de lessen uit het verleden. 
• Durf die metafoor van water de kern te laten zijn van je aanpak, je ambitie en het proces van verandering. 

Nieuwsgierig naar meer?