Wat doe jij voor anderen terwijl jij je eigen levensvragen oplost?
Door: Paul Bos | BoerBos
Leestijd: 6 minuten
Het moet ergens begin 2000 geweest zijn. Ik had op advies van een wijze vrouw ontslag genomen ‘als CEO van het heelal’. En dat was hard nodig. Tot die tijd had ik teveel werk in mijn leven.
Ik voelde me overal verantwoordelijk voor, behalve voor mijzelf, mijn gezondheid en de dierbaren om mij heen. Ik was de weg aardig kwijt. ‘Het zou goed voor je zijn om wat meer afstand te nemen, om je lijf wat rust te geven, om het hoofd weer helder te maken. Dan dient er als vanzelf wel weer een nieuwe bestemming aan.’ Op mijn vraag wat ik in dat nieuwe hoofdstuk dan zou gaan doen, kreeg ik van de wijze vrouw het advies om terug te gaan naar waar ik vandaan kwam. ‘Naar de boerderij waar ik ben opgegroeid?’, vulde ik meteen in. Ze keek me vriendelijk aan. ‘Als je de grote vragen die je hebt wilt beantwoorden, mag je eerst terug naar je oorsprong. Daarna zien we wel.’ Diep van binnen wist ik dat mijn eerste ingeving de juiste was, mijn ego stribbelde alleen nog hebberig tegen. Een paar dagen later meldde ik mij wat onwennig op de plek waar ik op m’n twintigste voor was gevlucht. In de maanden daarna kwam ik als vanzelf een opvolger tegen voor mijn bedrijf, en vier seizoenen later nam ik alsnog de ouderlijke boerderij over.
‘Wij zouden hier graag willen blijven wonen en genieten van onze oude dag’, reageerden mijn ouders toen ik begon over wat ik van plan was hier op de boerderij. Ik schrok, die had ik niet zien aankomen. ‘We snappen dat je hier voor jezelf bent teruggekomen, maar een boerderij heb je nooit alleen. Hier draait het om samenwerking, met de vorige generatie, met de volgende generatie, met de natuur, met de dieren, met de buren, met het grotere geheel, met alles wat zich verwacht en onverwachts aandient.’ Ik hikte weer tegen mijn ego aan… Ik was hier toch gekomen voor meer leven in mijn werk? ‘Ja, natuurlijk kunnen jullie hier blijven wonen.’ Ik heb 15 jaar dagelijks de zorg voor beide ouders en voor de boerderij gecombineerd. Ze zijn allebei gelukkig 92 geworden en vredig overleden op de plek waar ze woonden en werkten.
Een maand later. ‘Er is een zeldzaam schapenras wat op het punt staat om uit te sterven. Zou jij met je boerderij onderdak aan zo’n kudde willen bieden en op die manier willen helpen het ras in stand te houden.’ Waarom overkomt mij dit, dacht ik meteen. Terwijl ik juist op zoek was naar meer tijd voor mezelf. Na een korte introductie begreep ik dat dit ras weinig zorg nodig heeft, zelfstandig haar lammeren krijgt, geen antibiotica nodig heeft, en dat er vrijwel nooit een dierenarts aan te pas hoeft te komen. Inmiddels is het ras beschermd door Unesco, gebruiken andere schapenhouders ons ras als fokmateriaal, is de kudde mijn leermeester. En die van anderen.
“Als je de grote vragen die je hebt wilt beantwoorden, mag je eerst terug naar je oorsprong. Daarna zien we wel.”
Een jaar later. ‘Kan ik bij je komen werken?’ Op een dag stond ie voor de deur. Met de bus uit Amsterdam. Leren jasje aan, staart in z’n nek, metalen brilletje, bleke neus, tenger lijf, smalle schouders, een echte stadsjongen. Via via was zijn komst al aangekondigd. Ik had van te voren uitgedacht, wat ik hem die eerste dag zou laten doen. Introductieprogramma’s waren mij uit het bedrijfsleven niet vreemd. Mijn vader greep in, ‘laat mij maar’, zei hij. ‘Laat mij maar’?, stamelde ik vragend.
‘Laat mij maar’, zei mijn vader toen de nieuwe medewerker de boerderij binnenstapte. Het leren jasje ging uit, de extra koffiebeker werd van stal gehaald, we maakten een voorzichtig praatje, en toen zei mijn vader: ‘Wij gaan aan de slag. Daar staan daar een paar laarzen, daar hangt een overall, loop maar een beetje rond en kijk wat de boerderij vandaag van je vraagt’. Ik stond perplex, zo zet je iemand toch niet aan het werk, nota bene op z’n eerste dag? Ik had zelf jarenlang leiding gegeven, en mijn vader had alleen koeien en schapen gehad. Wat wist hij nu van iemand aan het werk zetten? Mijn gedachten schoten alle kanten op. Inmiddels had de stadsjongen met een glimlach zijn spullen gepakt, verdween zachtjes door grote staldeur, en liep het land op. ‘Wat doen we als ie alleen maar onder een boom gaat liggen’, fluisterde ik pa toe. ‘Och, dan weten wij dat ook meteen’, verklaarde hij zijn strategie nader. ‘Wij gaan straks wel kijken, eerst gaan wij zelf aan de slag, laat hem maar. Wel opletten of ie de kettingzaag niet pakt.’ En hij glimlachte.
Na twee uur kon ik m’n eigen ongeduld niet langer bedwingen en wij gingen op m’n verzoek kijken. ‘Kijk’, zei pa onderweg, ‘goed opletten, nu zie je wat hij ziet. En als dat je bevalt, als de boerderij daar beter van wordt, dan vragen wij hem nog een keer terug.’ Misja was zichtbaar in z’n element, hij had honderden dode takken van het grasland geraapt, en daar keurige stapels van gemaakt, tegen de oude populieren. ‘Hier hoef je dus geen leiding meer aan te geven’, fluisterde pa mij nog toe. Ik knikte voorzichtig.
Foto: www.markkuipers.nl
Toen hij na een tijdje elke dag bleef terugkomen, heb ik Misja maar gevraagd of hij niet fulltime in dienst wilde komen van de boerderij. ‘Ja, graag.’ En hij begon te vertellen van zijn 12 ambachten en 13 ongelukken. En dat men overal vertelde wat hij precies moest doen, en hoe hij het moest doen. En hij gaf ook aan dat ie hier de rest van zijn leven wilde blijven. ‘Waarom hier wel’, vroeg ik. ‘Omdat jullie nooit hebben gezegd wat ik moest doen. Hier voel ik me thuis.’
Vijf jaar later stond er een vrouw voor de deur. Na 35 jaar werken in de zorg, zat ze met een burn out thuis. Ze miste de moestuin van haar ouders. ‘Loop maar een beetje rond en kijk wat de boerderij van je vraagt,’ hoorde ik iemand zeggen. Ik slikte mijn laatste stukje ego weg. En maakte plaats voor nieuwsgierigheid.
Paul Bos is als coach verbonden aan The Curiosophy Collective. Onder de naam BoerBos biedt hij op zijn boerderij voor leiders en vakmensen inspirerende programma’s over thema’s als ‘vooruit naar vroeger’, ‘het gras groeit niet harder als je er aan trekt’, ‘natuurlijk leiderschap’ en ‘meer leven in je werk’. Natuurlijke wetmatigheden en zijn schaapskudde spelen hierin de hoofdrol. Wil je meer weten over wat Paul voor jou of jouw organisatie kan betekenen, klik hier.